Relacja z wyprawy badawczej – starożytne Jezioro Ochrydzkie
Dr hab. Anna Wysocka, prof. UG i dr Lidia Sworobowicz z Katedry Genetyki Ewolucyjnej i Biosystematyki Wydziału Biologii UG uczestniczą w realizacji projektu badawczego pt. "Integratywne badania radiacji adaptacyjnej w starożytnych jeziorach - przykład endemicznej grupy gatunków kiełży (Gammarus spp.) z Jeziora Ochrydzkiego" (NCN/2018/31/B/NZ8/03103), kierowanego przez dra Tomasza Mamosa (Uniwersytet Łódzki). Jest to trzeci z kolei projekt naukowy NCN bazujący na zapoczątkowanej ponad 20 lat temu przez nieżyjącego już kierownika Katedry, Pana prof. dr hab. Tadeusza Sywulę (UG) i trwającej do dzisiaj współpracy z Instytutem Hydrobiologii w Ochrydzie (Republika Macedonii Północnej). Prace koncentrują się na badaniu fauny unikatowego w skali światowej i najstarszego w Europie, Jeziora Ochrydzkiego. Zbiornik ten obok takich jezior jak Bajkał, Malawi, Tanganika, należy do nielicznej grupy tzw. jezior starożytnych, szczególnych miejsc na Ziemi, które ze względu na swoją historię geologiczną mogą dostarczać nieocenionych informacji na temat przebiegu ewolucji. Jeziora te stanowią miejsca bytowania wielu endemicznych gatunków, stanowiąc swego rodzaju "gorące punkty bioróżnorodności". Obecne badania są kontynuacją wcześniejszego projektu NCN kierowanego przez dr hab. Annę Wysocką, prof. UG i koncentrującego się na wyjaśnieniu przyczyn i mechanizmów historii ewolucyjnej kompleksu endemicznych gatunków kiełży z rodzaju Gammarus (Amphipoda), zamieszkujących jezioro oraz okoliczne strumienie krasowe. Prezentowana Państwu relacja dotyczy ostatniej wyprawy terenowej z 2019 roku, podczas której międzynarodowy zespół naukowców, przy użyciu specjalnych pułapek świetlnych oraz drag, pobierał materiał badawczy docierając do najgłębszych punktów w niecce jeziora (290 m!). Aktualnie jest on poddawany szeregowi analiz, zarówno genetycznych, jak i morfologicznych. Dotychczasowe badania zespołu zaowocowały cyklem publikacji i opisaniem trzech nowych gatunków (w tym Gammarus sywulai poświęconego osobie pioniera badań).
Zapraszamy do obejrzenia wideo relacji z wyprawy.
Kolejna ekspedycja z powodu pandemii została przesunięta z 2020 roku na rok bieżący. I oby tym razem się powiodło 😊
Autorzy zdjęć: kiełże – Denis Copilas-Ciocianu, widoczki – Marcin Kulda