Mineralizacja inkluzji owadów w bursztynie kredowym
Skamieniała żywica, czyli bursztyn, zwykle zawiera skamieniałości zwierząt, roślin i mikroorganizmów. Wtrącenia te, inkluzje, są najczęściej interpretowane jako puste odlewy lub zmumifikowane pozostałości pokryte lub wypełnione materiałem uwęglonym. W publikacji, której współautorem jest dr hab. Jacek Szwedo, prof. UG z Pracowni Entomologii Ewolucyjnej i Muzeum Inkluzji w Bursztynie Katedry Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii, przedstawiono pierwsze doniesienie o zwapniałych i skrzemieniałych inkluzjach owadów w środkowokredowym bursztynie z Kaczin (Birma). Dane z mikroskopii świetlnej, skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM), spektroskopii rentgenowskiej z dyspersją energii i dyspersji długości fali (EDX i WDX), mikrotomografii rentgenowskiej (Micro-CT) i spektroskopii Ramana, wskazują, że te skamieniałości zachowały się dzięki procesom mineralizacji diagenetycznej. Tkanki nietrwałe (np. oczy, skrzydła i tchawki) uległy mineralizacji, zachowując się głównie w postaci z kalcytu, chalcedonu i kwarcu z niewielkimi ilościami materiału węglowego, pirytu, tlenku żelaza i krzemianów warstwowych. Kalcyt, kwarc i chalcedon występują również w pęknięciach jako cementy wypełniające puste przestrzenie, co wskazuje, że minerały te uformowały się z substancji chemicznych, które dostały się do inkluzji poprzez pęknięcia w żywicy. Wyniki pokazują, że żywica i bursztyn nie zawsze są układami zamkniętymi. Płyny (np. woda porowa z osadów, płyn diagenetyczny i wody gruntowe) na różnych etapach fosylizacji mają szanse wchodzić w interakcje z bursztynem przez całą jego historię geologiczną i wpływać na jakość i wierność zachowania morfologii inkluzji.
Jiang H., Tomaschek, F., Muscente A.D., Niu C.T., Thet Tin Nyuntg, Fang Y., Schmidt U., Chen J., Lönartz M., Mähler B., Wappler T., Jarzembowski E.A., Szwedo J., Zhang H.C., Rust J., Wang B. 2022. Widespread mineralization of soft-bodied insects in Cretaceous amber. Geobiology, 20 (3), 363–376.
https://doi.org/10.1111/gbi.12488
