Zaułek Weigla

Rudolf Stefan Weigl

(1883 – 1957)

Rudolf Weigl urodził się 2 września 1883 roku w Przerowie na Morawach. Wychowany w Polsce całym sercem ukochał naszą ojczyznę, przyjmując nie tylko język ale ducha kultury i obyczaje. Studia przyrodnicze ukończył w 1907 r. na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie został asystentem znakomitego uczonego prof. Nasbauma-Hilarowicza. Habilitował się w 1913 r. z zakresu zoologii, anatomii porównawczej i histologii. Pierwsze prace Weigla dotyczyły zagadnień budowy komórki, głównie aparatu Golgiego i transplantologii, zdobyły swego czasu wielki rozgłos. Zainteresowania Weigla tyfusem plamistym datują się od chwili, gdy jako parazytolog został powołany w 1914 r. do armii austriackiej. W 1918 r. rozpoczął pracę nad poznaniem biologii bakterii (Rickettsia prowazekii), które wywołują tyfus. W 1920 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Największym naukowym osiągnięciem profesora i jego współpracowników było stworzenie jedynej, skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu. Genialnym okazał się pomysł, by jałowe ze swej natury ciało pasożytujących na człowieku wszy, wykorzystać do namnożenia w nich bakterii. Podczas wojny szczepionkę produkowano na masową skalę dla Rosjan i Niemców. Nielegalnie część produkcji wysyłano do gett, obozów, więzień i Armii Krajowej, zaszczepiono 5-6 milionów ludności cywilnej ratując im życie. Jako karmicieli wszy Weigl zatrudnił pracowników naukowych Uniwersytetu Jana Kazimierza i Politechniki Lwowskiej, chroniąc ich najpierw przed rozstrzelaniem a potem wywozem do obozu. Dnia 1 lipca 1945 r. uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1945-1948 był zatrudniony na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1948 r. zgłoszony przez rząd polski do Nagrody Nobla. W latach 1948-1957 zatrudniony w Katedrze Biologii Ogólnej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu w Poznaniu. Jeden z najgenialniejszych uczonych dziewiętnastego wieku, organizator życia naukowego ówczesnej Europy, pogromca jednych z najgroźniejszych mikrobów świata, zmarł 11 sierpnia 1957 r. w Zakopanem.