Przełom w leczeniu antybiotykoopornych infekcji. Zespół biologów UG z publikacją w Nature Communications

Czy leczenie antybiotykoopornych infekcji za pomocą bakteriofagów, czyli wirusów niszczących komórki bakteryjne, jest bezpieczne dla człowieka? To postanowili sprawdzić biolodzy z Uniwersytetu Gdańskiego we współpracy z naukowczynią z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Wyniki ich badań sugerują, że terapia fagowa może być uznana za metodę bezpieczną. Publikacja pt. "Bacteriophage DNA induces an interrupted immune response during phage therapy in a chicken model" ukazała się w jednym z najbardziej prestiżowych czasopism naukowych na świecie - „Nature Communications”.

Wobec pojawiających się chorobotwórczych bakterii opornych na większość albo nawet na wszystkie dostępne antybiotyki, poszukuje się intensywnie alternatywnych metod leczenia infekcji bakteryjnych. Jedną z potencjalnych metod jest użycie bakteriofagów (w skrócie fagów), czyli wirusów zakażających komórki bakteryjne i niszczących je. To podejście zwane jest terapią fagową. Zatem mechanizm tej terapii jest taki, że bakteriofagi (specyficzne wirusy) zakażają bakterie i zabijają je, dzięki czemu pozbywamy się chorobotwórczych bakterii bez stosowania antybiotyków.

Problemem jednak była do tej pory niepewność co do bezpieczeństwa użycia bakteriofagów, gdyż to przecież też są wirusy, a nasz organizm, gdy zetknie się z wirusami, uruchamia odpowiedź immunologiczną, która - jeśli jest intensywna - byłaby niekorzystna w przypadku terapii fagowej. W pracy wykonanej niemal wyłącznie na Uniwersytecie Gdańskim (głównie na Wydziale Biologii) autorzy wykazali, że w odpowiedzi na pojawienie się DNA bakteriofaga, komórki zwierzęce rozpoczynają procesy, które mogłyby prowadzić do uruchomienia silnej reakcji immunologicznej, jednak są one na specyficznym etapie zahamowane. Autorzy wykazali, że tym zablokowanym etapem jest produkcja dwuniciowych cząsteczek RNA, które są konieczne do uruchomienia ostatniego etapu pełnej wrodzonej odpowiedzi immunologicznej, gdyż DNA bakteriofaga nie jest rozpoznawany przez enzym występujący w komórkach zwierzęcych (a także ludzkich). Wyniki te nie tylko stanowią odkrycie mechanizmu przerwanej reakcji immunologicznej w odpowiedzi na bakteriofagi, ale wskazują na to, że terapia fagowa może być uznana za metodą bezpieczną, dającą nadzieję na skuteczne zwalczanie chorobotwórczych bakterii opornych na antybiotyki.

Autorami publikacji jest 8 naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego oraz naukowczyni z Uniwersytetu Rolnicznego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie:

• dr Magdalena Podlacha
• dr Lidia Gaffke
• mgr Łukasz Grabowski
• dr Jagoda Mantej
• mgr Michał Grabski
• dr hab. Małgorzata Pierzchalska, prof. URK
• dr hab. Karolina Pierzynowska
• prof. dr hab. Grzegorz Węgrzyn
• prof. dr hab. Alicja Węgrzyn

Link do publikacji: Bacteriophage DNA induces an interrupted immune response during phage therapy in a chicken model

Link do artykułu na stronie UG: Link