Szkielet finwala

skrzydło A (fiszbiny znajdują się na parterze w szklanej gablocie)

Szkielet płetwala zwyczajnego (Balaenoptera physalus), zwanego potocznie finwalem pochodzi z Muzeum Morza w Stralsundzie. Szkielet przyjechał do Gdańska w lutym 2016 roku i wyglądał 100 elementów „kościanych puzzli”. Prace montażowe związane z konserwacją kości, zamocowaniem ich na metalowej konstrukcji oraz zawieszeniem na wysokości pierwszego piętra trwały przez wiele tygodni. Pracami kierował anatom i preparator kości dr Zbigniew Zawada, któremu pomagali ówcześni doktoranci Pracowni Ekologii i Etologii Kręgowców Wydziału Biologii UG: mgr Martyna Jankowska-Jarek i mgr Konrad Bidziński. Konstrukcja do podwieszenia szkieletu została zaprojektowana i wykonana m.in. dzięki dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Jest to jedyny w Polsce podwieszony szkielet płetwala zwyczajnego.

Szkielet składa się z około 100 elementów układu kostnego, liczy 16 m długości, w tym 4 m stanowi czaszka. Obecnie jest to jedyny tego typu eksponat w Polsce.

Ciekawostką są prezentowane w szklanej ladzie fiszbiny - szczotkopodobny narząd filtrujący w jamie gębowej dużej grupy wielorybów w miejscu, gdzie można spodziewać się zębów w szczęce górnej. Składają się z płyt działających jak sito służące do odcedzania zooplanktonu z wchłoniętej do jamy gębowej wody morskiej. Nie jest to twór kostny, lecz seria zrogowaciałych (skeratynizowanych) płyt pochodzenia skórnego. Ich wewnętrzne krawędzie są postrzępione i nieco przypominają końskie włosie.

Płetwal zwyczajny (Balaenoptera physalus), nazywany również finwalem, jest drugim co do wielkości zwierzęciem na Ziemi, zaraz po płetwalu błękitnym (Balaenoptera musculus). Największe osobniki dorastają do 27 metrów długości i mogą osiągać masę do 74 ton.

Płetwal zwyczajny jest waleniem (Cetacea) z grupy fiszbinowców (Mysticeti). Występuje w większości oceanów, od wód polarnych do tropikalnych z największym zagęszczeniem populacji w wodach umiarkowanych i zimnych. Płetwal zwyczajny jest gatunkiem migrującym, przemieszczającym się sezonowo do/z żerowisk leżących na wysokich szerokościach geograficznych. Jest jednym z najbardziej towarzyskich waleni często przebywając w grupach rodzinnych liczących 6-10 osobników, niekiedy formując grupy do 250 osobników na żerowiskach lub w okresie migracji.

W skład diety płetwala zwyczajnego wchodzą niewielkie ryby, kalmary oraz zooplanktoniczne skorupiaki, takie jak widłonogi oraz kryl. Żeruje z użyciem fiszbinów nurkując na głębokość do 250 metrów i pozostając pod wodą prawie przez 15 minut. Płetwal zwyczajny jest jednym z najszybszych ssaków morskich osiągając prędkość około 37 kilometrów na godzinę.

Dobór w pary oraz poród mają miejsce późną jesienią i zimą, kiedy finwale przebywają w cieplejszych wodach. Samice rodzą co 2-3 lata jedno młode po okresie 11-11,5 miesięcznej ciąży. Młode ma 6 metrów długości i waży 3,5-3,6 ton. Matka opiekuje się nim przez okres 6-7 miesięcy.

Podobnie jak w przypadku innych gatunków dużych waleni, populacja płetwala zwyczajnego została w XX wieku zdziesiątkowana przez wielorybnictwo. Obecnie Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje ten gatunek jako zagrożony wyginięciem (endangered).

Pokaż rejestr zmian

Data publikacji: poniedziałek, 11. Październik 2021 - 14:21; osoba wprowadzająca: Tomasz Kretowicz Ostatnia zmiana: poniedziałek, 11. Październik 2021 - 14:21; osoba wprowadzająca: Tomasz Kretowicz