Tadeusz Sywula

Profesor Sywula nie żyje.

Ta wiadomość zaskoczyła mnie i zaszokowała. Nogi ugięły się pode mną. Mój Profesor nie żyje. Wspaniały naukowiec, specjalista światowej klasy w dziedzinie ostrakodologii. Ktoś, kto posiadał bogatą wiedzę w niemalże każdej dziedzinie życia. Ale przede wszystkim wspaniały człowiek. Wielu z nas zawdzięcza mu bardzo wiele. Można by tutaj przytoczyć wiele przykładów, ale ja do końca życia będę pamiętał jedno wydarzenie. Było to kilka ładnych lat temu. Byłem wtedy młodym pracownikiem Katedry. Razem z Profesorem oraz kolegą z pracy pojechaliśmy ze studentami w Pieniny. Naszym celem było zebranie prób na terenie Parku Narodowego. Któregoś dnia podzieliliśmy się na dwie grupy. W jednej był Profesor ze studentami, w drugiej kolega i ja. Nas czekało obejście trasy przebiegającej w pobliżu Trzech Koron. Wybraliśmy się więc rano, aby szybko zebrać materiały. W drodze powrotnej zaskoczyła nas prawdziwa ulewa. Kolega miał jakąś kurtkę. Moja natomiast została w samochodzie, który stał w naszej bazie. Wychodząc nie mogłem się do niej dostać ponieważ kierowca poszedł szukać w okolicy jakiegoś warsztatu. Kiedy mieliśmy z kolegą jakieś 2-3 kilometry do bazy, w wąwozie, którym szliśmy zamajaczyła nam z daleka sylwetka kogoś odzianego w sztormiak. Po pewnym czasie okazało się, że to Profesor niesie dla mnie kurtkę. Grupa Profesora wróciła wcześniej. Kiedy zobaczył, że nas jeszcze nie ma, a pogoda jest coraz gorsza postanowił wyjść nam naprzeciw. Pomimo tego, że sam był zmęczony i mokry a także ubłocony po upadku na śliskiej gliniastej ścieżce poszedł zanieść kurtkę młodemu pracownikowi. Taki właśnie był Profesor. Każdemu chciał pomóc. I taki pozostanie w mojej pamięci.
Być może osoby, które będą to czytać powiedzą, że nie ma w tym ani ładu ani składu ale piszę to na gorąco. Minęło raptem kilka godzin od tego jak dowiedziałem się o śmierci Pana Profesora. Piszę to co przychodzi mi w tej chwili do głowy i co dyktuje mi serce. Nie będę tego poprawiał ani szlifował, żeby było ładniej. Tak jest najlepiej, ponieważ jest szczerze i prawdziwie. Wykorzystując dostęp do tej strony internetowej musiałem napisać te kilka zdań. Proszę o wybaczenie tych, którym to przeszkadza. Ale byłem to winien Profesorowi.

Pogrążony w smutku

Tomasz Kretowicz

Odszedł tak niespodziewanie, pogrążając nas w smutku.
Zmarł w pracy, podczas jednego ze swoich licznych wyjazdów terenowych, które tak lubił. Odszedł od nas będąc u szczytu swej niezmiernie efektywnej działalności naukowej i organizacyjnej.
Profesor był człowiekiem nadzwyczaj pracowitym i bezgranicznie oddanym nauce. W pamięci wszystkich pozostanie jako wspaniały uczony, jeden z tych, którego badania stały się trwałym fundamentem współczesnej karcynologii. Nagła śmierć przerwała Jego plany naukowe. Nie będzie już Mu dane kontynuować projektu związanego z wybuchową specjacją w jeziorze Ochrydzkim, projektu, któremu oddawał się z taką pasją. Nie zacznie już badań dotyczących ekosystemów polarnych, badań, o których od dawna marzył. Nie doczekał się również dogodnego momentu do opracowania zebranych przed laty prób skorupiaków z wód podziemnych, czym z nieukrywaną radością planował się zająć po zakończeniu swych licznych obowiązków.
Pomimo, że treścią życia Profesora była zawsze nauka, nie stronił od podejmowania się niewdzięcznych często funkcji administracyjnych, a wszystkie pełnił z poczuciem obowiązku działania na rzecz całego środowiska naukowego, uczelni, wydziału, ale także każdego z nas. Nieczęsto podwładni z tak wielką dumą i satysfakcją mogą spoglądać na dokonania życiowe swojego przełożonego. Za każdym razem kiedy podejmował się pełnienia dodatkowych obowiązków czuliśmy, że jest to swego rodzaju uznanie i wyróżnienie, na jakie zasłużył swym życiem naukowym i swą etyczną postawą Mentora. Zawsze odczuwaliśmy w tych momentach radość, choć wiedzieliśmy, że będzie miał mniej czasu dla nas.
Z przedwczesnym odejściem Profesora nie tylko nauka poniosła niepowetowaną stratę. Dzięki wyjątkowym przymiotom charakteru i osobowości pozostawił przyjaźń, pamięć i wdzięczność wielu ludzi. Dla nas, Jego współpracowników i uczniów, śmierć Profesora jest wyjątkowo bolesna, straciliśmy bowiem nie tylko przełożonego o niekwestionowanym autorytecie pod każdym względem, ale nie mamy już naszego Nauczyciela, Wychowawcy i Przewodnika, który kształtował nasze postawy i charaktery. Profesor zawsze nas uczył, że prawda naukowa jest najwyższą racją i według tej dewizy postępował. Podziwialiśmy Jego wspaniałe opanowanie sztuki naukowej, Jego umiejętność wyjaśniania skomplikowanych zagadnień, Jego pasję i łatwość z jaką podejmował się nowych zadań. Profesor będzie dla nas zawsze wzorem naukowej solidności i specyficznej dyscypliny badawczej. Oczekiwał tego samego podejścia od swoich uczniów, choć nie narzucał nam własnego stylu pracy i swoich metod badawczych. Biorąc pod uwagę i szanując indywidualne charaktery namawiał do oryginalności i wierząc w mądrość każdego z nas zachęcał do samodzielnego zdobywania doświadczeń. Profesor posiadał niezwykłe talenty badawcze. Był zawsze pełen pomysłów, czasem niemalże dziecinnie naiwnych, czasem nadzwyczaj karkołomnych, ale zwykle jakżeż trafnych i zadziwiająco skutecznych.
Dla Profesora nie istniało pojęcie braku czasu, zadań nie do wykonania, problemów niemożliwych do rozwiązania. Był optymistycznie nastawiony do świata i ludzi i nawet w sytuacjach zdawałoby się nieprzyjemnych i problematycznych, potrafił wskazać pozytywne strony.
Odszedł od nas człowiek serdeczny, życzliwy i wrażliwy, gotowy nieść każdemu pomoc, wyrozumiały przełożony, który podejmując decyzje widział ludzi, których one dotyczą. Zawsze potrafił doradzić, współczuć, czy pokrzepić życzliwą rozmową, a trudne i konfliktowe sytuacje rozwiązać z niespotykanym wyczuciem i wielkim taktem. Każdy z nas zawdzięcza mu niespotykanie wiele. Czy aby nie byliśmy nadmiernie powściągliwi w wypowiadaniu tych słów kiedy żył?
Profesor ujmował swą godnością osobistą i skromnością. Pozostanie w naszej pamięci jako naprawdę wspaniały człowiek. Trudno zapomnieć scen z Profesorem skupionym w ciszy swojego gabinetu nad górą pism lub pochylonym nad mikroskopem, analizującym żele, ciągnącym dragę za zesztywniałą od mrozu linę na jeziorze Drawsko, czy też uśmiechniętym w drzwiach naszych pomieszczeń i trzymającym w ręku kubek ulubionej herbaty.
Pomimo swych rozlicznych obowiązków starał się również inspirować nieformalne spotkania, na których czasem mogliśmy delektować się zabawnymi dykteryjkami opowiadanymi przez Profesora z jemu tylko właściwym poczuciem humoru, a wszystko w celu tworzenia dobrej atmosfery w naszym zespole.
Był również niezwykle opiekuńczy, życzliwy i pomocny dla studentów i absolwentów. Ich postępy i sukcesy sprawiały mu osobistą satysfakcję. Przejmował się ich kłopotami i zawsze służył radą. Wszyscy pamiętamy czasy, kiedy Profesor przestał być Dziekanem Wydziału, a jednak pod Jego gabinetem niemalże codziennie czekali studenci ze smutnymi minami licząc na rzeczową poradę, a On nigdy nie odmówił pomocy. W opinii studentów był również postacią szczególną jako wyrozumiały egzaminator i nauczyciel wymagający maksymalnego zaangażowania intelektualnego podczas prowadzonych przez Niego zajęć.
Teraz kiedy odszedł wszyscy czujemy, że już nigdy nie będzie jak dawniej, bo pustki po Profesorze nie da się wypełnić.
Wierzę, że jako Jego uczniowie, będziemy postępować tak jak nas nauczał i żywimy głębokie przekonanie, że zarówno dzieło jak i pamięć Profesora nie odejdą w niepamięć zgodnie z sentencją Non omnis moriar.

Żegnaj Profesorze...

Pracownicy i doktoranci
Katedry Genetyki i Cytologii
Uniwersytetu Gdańskiego

Gdańsk, dn. 9 września 2004 r.

Miałam szczęście pracować pod kierownictwem Pana Profesora Sywuli przez prawie 7 lat. Kiedy w 1989 roku Pan Profesor Tokarski sprowadził mnie z Rektoratu, Profesor Sywula pełnił funkcję Prodziekana ds. Studenckich. Z podziwem obserwowałam Jego zaangażowanie w tę pracę. Był obecny na wszystkich posiedzeniach Komisji Socjalnej. Bardzo przejmował się losem podopiecznych studentów. Nie żałował czasu dla nich i z serdecznością podchodził do ich często trudnych spraw.

Od 1990 roku przez dwie kadencje pełnił funkcję Dziekana Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii. Z ogromnym poświęceniem zajmował się sprawami Wydziału, a był to okres wielkich zmian organizacyjnych. Do dziekanatów przekazywano coraz to więcej zupełnie nowych obowiązków, tak że często była konieczność pozostawania w pracy poza godzinami, by nadążyć z załatwieniem wszystkich spraw. Pan Dziekan nigdy nie pozostawiał nas w Dziekanacie samym sobie. Pomagał w rozwiązywaniu nowych zadań i bardzo często pracował razem z nami do późnych godzin.

Pan Profesor był osobą niezwykłą. Przede wszystkim cechowała go skromność. To nie był ktoś, kto rozpycha się łokciami, kto zaznacza swoją obecność, podkreślą swoje zasługi. To do Niego zupełnie nie pasowało. Ale jednocześnie nie był osobą bierną. Broniąc słusznej sprawy potrafił przeciwstawić się nawet najbardziej szacownemu gronu. Nie dbał o własne dobro walcząc o dobro innych, a to cecha ludzi szlachetnych. Potrafił działać i to bardzo skutecznie.

Poczucie szacunku dla każdego człowieka i chęć niesienia pomocy, jeżeli tylko istniała taka możliwość. Nie ważne czy to studentowi, czy pracownikowi, zawsze myśl górująca nad innymi - "trzeba pomóc" - to był podstawowy cel Jego działania.

Nie szanował własnego czasu, chyba jednak to źle powiedziane, bo pewnie szanował, ale nie liczył czasu poświęcanego innym. Ktokolwiek zwrócił się do Pana Profesora zawsze został z uwagą wysłuchany, często otrzymał najlepszą radę i wskazówkę jak znaleźć wyjście z trudnej sytuacji.

Od Pana Dziekana Sywuli nauczyłam się nie zamartwiać się i nie żałować tego, czego nie da się zmienić. Profesor mówił w takiej chwili "widocznie tak miało być". Wprowadzał atmosferę spokoju i pozytywnego nastawienia do przyszłości. Przy Panu Profesorze nic nie wydawało się zbyt trudne, lub nie do załatwienia.

Z pewnością Pan Profesor Sywula należy do grona tych osób, których nie da się zastąpić.

Joanna Pollok

Na zawsze pozostanie on w mojej pamięci.

Paweł Urbański